روض الجنان و اسباب نزول

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر روض الجنان و روح الجنان« اثر ابوالفتوح رازى است. این تفسیر فارسى که در نیمه اوّل قرن ششم ه .ق. به نگارش در آمده به لحاظ جامعیّت از جایگاه ویژه‌اى در میان تفاسیر برخوردار است. ابوالفتوح بر اساس این نکته که بین تفسیر و اسباب نزول رابطه‌اى تنگاتنگ وجود دارد، اهتمام ویژه‌اى در این خصوص داشته و در تبیین وقایع تاریخى، تبیین باورهاى اعتقادى، استنباط حکم فقهى و فهم معناى آیات از اسباب نزول بسیار بهره جسته است.  وى با وجود سبب نزول آیه، عمومیت نص را معتبر نمى‌داند و معتقد است که اگر آیه با وجود سبب نزول، حمل بر عموم شود، نیاز به دلیل دارد. سبک ابوالفتوح در پرداختن به اسباب نزول، بیشتر بر گزارش تفصیلى است و در موارد اندکى بر اساس عموم و ظاهر آیه، سیاق آیه و مبانى عقیدتى به تحلیل و نقد روى آورده است. این در حالى است که تمامى اقوال را نقل مى‌کند، امّا از ذکر سلسله سند روایات اسباب نزول خوددارى مى‌ورزد.  عمده منابع ابوالفتوح، سخنان صحابه و تابعین است لیکن از اهل بیت (ع) نیز بسیار اندک حدیث نقل کرده است.